AI vs auteursrecht: Getty Images sleept Stability AI voor de rechter

In Londen gaat een rechtszaak van start die wel eens een mijlpaal zou kunnen vormen voor de wereldwijde regelgeving rond kunstmatige intelligentie. Fotogigant Getty Images daagt het AI-bedrijf Stability AI voor de rechter wegens het gebruik van miljoenen beelden zonder toestemming. De inzet: mag generatieve AI auteursrechtelijk beschermd werk gebruiken om zichzelf te trainen?

Een clash tussen technologie en creativiteit

De kern van de zaak is eenvoudig: Getty Images beschuldigt Stability AI ervan dat hun populaire beeldgenerator, bekend van tools als Stable Diffusion, zonder toestemming meer dan 12 miljoen beelden uit Getty’s archief heeft gebruikt. Volgens Getty is dit een directe schending van het auteursrecht, én een bedreiging voor de hele creatieve industrie. Stability AI ontkent dit niet, maar betwist of het daadwerkelijk inbreuk maakt.

Precedent voor AI-regulering in Europa

Het proces dat zich nu in de Britse rechtbanken ontvouwt, is veel meer dan een juridisch conflict tussen twee bedrijven. Juristen, beleidsmakers en techbedrijven volgen de zaak op de voet, omdat de uitkomst een precedent kan scheppen voor hoe generatieve AI in Europa — en mogelijk wereldwijd — met auteursrechten moet omgaan.

Hoewel de EU met haar nieuwe AI-wet al stappen zet richting regulering, is er nog veel onduidelijk over hoe auteursrechtregels toegepast moeten worden op AI-systemen die leren van bestaande creatieve werken. Getty’s zaak zou hierin de eerste echte lakmoesproef kunnen zijn.

De kernvraag: fair use of diefstal?

Stability AI betoogt dat het gebruik van online beschikbare beelden onderdeel is van fair use — een juridische uitzondering die in sommige landen (zoals de VS) het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zonder toestemming toelaat voor doeleinden zoals onderzoek of parodie. Maar in het VK, waar dit proces plaatsvindt, is die uitzondering veel beperkter.

Getty stelt dat het systematisch downloaden van beelden met het doel om een AI-model te trainen, gelijkstaat aan digitale roofbouw. De beeldbank beroept zich op het feit dat elk individueel beeld gelicenseerd is, en dat het kopiëren zonder toestemming haar businessmodel ondermijnt.

Dreigend domino-effect voor de creatieve sector

De zaak kan verstrekkende gevolgen hebben voor kunstenaars, fotografen, mediabedrijven en techontwikkelaars. Een uitspraak in het voordeel van Getty zou AI-bedrijven kunnen verplichten om licenties te kopen voor trainingsdata — iets wat de kosten van ontwikkeling aanzienlijk zou verhogen.

Tegelijkertijd vrezen AI-bedrijven dat een te strikte interpretatie van auteursrechten de innovatie zal afremmen. De balans tussen bescherming van creatief eigendom en de ontwikkeling van nieuwe technologie hangt dus aan een zijden draad.

Slotgedachte: juridische strijd als spiegel van een groter debat

Getty tegen Stability AI is meer dan een auteursrechtgeschil — het is een testcase voor de vraag hoe samenlevingen de controle over AI willen vormgeven. Moet innovatie onbeperkte toegang krijgen tot bestaande kennis en creativiteit, of moet het eerst betalen voor het gebruik van andermans werk? De rechtbank zal binnenkort een eerste antwoord formuleren, maar de bredere discussie is nog maar net begonnen.