Promotie of ontslag? Steeds vaker beslist AI over jouw loopbaan

Het is geen sciencefiction meer: AI beslist nu mee wie promotie maakt, wie een bonus krijgt en wie zijn bureau mag leegmaken. Steeds meer bedrijven integreren generatieve AI-tools zoals ChatGPT, Google Gemini en Microsoft Copilot in hun besluitvorming rond personeelsbeheer. Wat ooit begon als digitale assistentie voor vergadernotities of e-mailopmaak, groeit nu uit tot een stille, maar invloedrijke stem in de boardroom.

Van spreadsheet naar beoordelaar

In de moderne werkvloerpraktijk duikt AI steeds vaker op in prestatiebeoordelingen. Leidinggevenden gebruiken AI-systemen om input te verzamelen over werknemerprestaties, analyse van productiviteit, communicatiestijl en zelfs toon in e-mails of Zoom-vergaderingen. AI vat deze data samen en biedt vervolgens aanbevelingen: wie lijkt klaar voor een stap omhoog — en wie niet?

Zo laat een HR-manager bij een groot Amerikaans technologiebedrijf weten dat ChatGPT helpt bij het opstellen van promotieadviezen, op basis van honderden projectrapporten, klantfeedback en teaminteracties. "Het versnelt het proces én biedt een objectieve eerste lezing," klinkt het. Maar die objectiviteit is een illusie, waarschuwen critici.

Ontslag op basis van een algoritme

Naast promoties speelt AI ook een rol in het tegenovergestelde scenario: ontslag. Bedrijven gebruiken AI om patronen van afwezigheid, productiviteitsdalingen of "niet-samenwerkend gedrag" te signaleren. In sommige gevallen leiden deze aanbevelingen zelfs tot ontslagbeslissingen, vaak zonder dat de betrokken werknemer zich bewust is van de rol van AI in het proces.

In een recent geval, gemeld door Futurism, kreeg een werknemer te horen dat zijn rol werd geschrapt op basis van "strategische optimalisatie". Achter de schermen bleek een AI-tool zijn werkprestaties negatief te hebben geëvalueerd, zonder menselijke tussenkomst. Pas na protest kreeg hij inzage in de analyse.

Transparantie in de knel

Ondanks het groeiend gebruik van AI in personeelszaken, zijn werknemers meestal niet op de hoogte van de impact van algoritmen op hun loopbaan. Bedrijven communiceren zelden expliciet dat AI een rol speelt bij promoties of ontslagen. Dit gebrek aan transparantie roept juridische en ethische vragen op, zeker in sectoren waar objectiviteit en gelijke kansen essentieel zijn.

De belofte en het risico

Voorstanders beweren dat AI voor meer consistentie en minder bias zorgt in evaluaties. Maar critici wijzen op de inherente vooroordelen die in de trainingsdata van AI zitten. Ook missen deze systemen context: een tijdelijke dip door privéomstandigheden of een conflictsituatie met een collega kan verkeerd worden geïnterpreteerd als structureel disfunctioneren.

Experts pleiten daarom voor een hybride aanpak waarbij AI als ondersteunend hulpmiddel dient — en niet als finale beoordelaar. “Een algoritme mag suggesties doen, maar mensen moeten de beslissingen nemen,” klinkt het unaniem.

Je volgende promotie? Die wordt misschien al voorbereid door een AI

In een wereld waarin data koning is, wordt ook je carrièrepad steeds vaker geëvalueerd door onzichtbare algoritmes. Of het nu gaat om een bonus, een nieuwe functie of het verlies van je baan: AI kijkt mee, oordeelt mee — en beïnvloedt stilaan de toekomst van werk zoals we die kennen.