Rusland wil AI zonder ‘woke waarden’: Samenwerking met Belarus gestart

Terwijl het Westen vooruitstormt met generatieve AI, kiezen Rusland en Belarus voor een ‘moreel verantwoorde’ aanpak gebaseerd op traditionele waarden en orthodox-christelijke normen.

Een AI die God vreest? Rusland en Belarus slaan de handen ineen

Rusland en Belarus hebben plannen aangekondigd om een gezamenlijke, zogenaamde ‘traditionele neurale netwerken’-technologie te ontwikkelen. Deze AI moet volgens de initiatiefnemers niet alleen technologisch geavanceerd zijn, maar vooral ook ethisch en cultureel afgestemd op ‘traditionele, conservatieve’ waarden. Het project staat symbool voor een groeiende geopolitieke kloof in de wereld van kunstmatige intelligentie.

De aankondiging kwam op een conferentie in Minsk, waar de Belarussische premier Roman Golovchenko en zijn Russische ambtgenoot Mikhail Mishustin spraken over de noodzaak van een eigen AI-model dat “niet gecorrumpeerd is door Westerse ideologieën.”

‘AI met een ziel’: Slavische waarden als moreel kompas

Volgens Golovchenko is het doel om een alternatief te bouwen voor de AI-systemen die momenteel worden gedomineerd door Amerikaanse bedrijven zoals OpenAI, Google en Meta. Die systemen zouden volgens hem vaak “moreel neutraal” zijn of zelfs “doordrenkt met liberale en postmoderne waarden die in strijd zijn met de Slavische beschaving.”

Daarom zou deze Slavische AI gebaseerd worden op morele, spirituele en culturele principes die hun wortels hebben in het christelijk-orthodox gedachtegoed. De premier benadrukte dat de technologie niet alleen effectief moet zijn, maar ook “zich moet gedragen binnen de grenzen van moreel toelaatbare kaders.”

Van algoritme tot ideologie: Geopolitiek in de AI-oorlog

De plannen voor deze ‘traditionele AI’ passen binnen een breder streven van Rusland en Belarus om zich technologisch onafhankelijker op te stellen ten opzichte van het Westen. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende sancties, is de roep om ‘digitale soevereiniteit’ in deze landen alleen maar luider geworden.

Volgens analisten is dit AI-project deels ideologisch gemotiveerd en deels ingegeven door de angst om achterop te raken in de technologische wapenwedloop. Rusland heeft al eerder geprobeerd alternatieven te ontwikkelen voor populaire westerse platformen, zoals het sociale netwerk VKontakte als tegenhanger van Facebook, en Yandex als alternatief voor Google.

Kritiek: AI als propagandamachine?

Internationale experts plaatsen vraagtekens bij het initiatief. Critici vrezen dat een op ‘traditionele waarden’ gebaseerde AI vooral dienst kan doen als propagandamiddel dat afwijkende meningen onderdrukt. Zeker in landen waar de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid onder druk staan, zou zo’n AI kunnen worden ingezet om het officiële staatsnarratief te versterken.

Ook technologisch zijn er twijfels. De ontwikkeling van hoogwaardige AI vergt enorme hoeveelheden data, rekenkracht en wetenschappelijke openheid — elementen die juist minder toegankelijk zijn in geïsoleerde of autoritaire regimes.

Conclusie: Een AI-kloof die verder groeit

De ambitie van Rusland en Belarus om een ‘traditionele’ AI te ontwikkelen, toont hoe kunstmatige intelligentie zich niet alleen ontwikkelt als technologie, maar ook als cultureel strijdtoneel. Terwijl het Westen als een monopolie ideologisch inzet op inclusiviteit, innovatie en schaalbaarheid, trachten andere landen AI te gebruiken als verlengstuk van hun ideologische en geopolitieke visie.

Of deze Slavische AI ooit zal kunnen concurreren met de generatieve modellen uit Silicon Valley valt nog te bezien. Maar één ding is zeker: in de wereld van AI is neutraliteit allang verleden tijd.

Russia and Belarus to Develop AI Rooted in 'Traditional Values' - The Moscow Times Russia and Belarus are planning to jointly develop an artificial intelligence system grounded in what officials describe as “traditional values,” Belarusian state news agency BelTA reported Friday. “The aim is to develop a sovereign AI system that can be trusted, relied upon, and that provides objective information,” said Sergei Glazyev, secretary of the supranational Union State bloc to which Russia and Belarus belong. ONTDEK MEER