Van olievelden naar algoritmes: de Golfstaten positioneren zich als wereldleiders in AI-technologie en autonome innovatie.
Van petrochemie naar data-economie
De Golfregio, ooit synoniem met olierijkdom, maakt een radicale draai. In plaats van te vertrouwen op fossiele brandstoffen, zetten landen als de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Saoedi-Arabië en Qatar nu in op kunstmatige intelligentie (AI) als nieuwe economische motor. AI wordt in deze regio niet langer enkel gezien als hulpmiddel, maar als een strategisch fundament voor nationale ontwikkeling, veiligheid en economische diversificatie.
“AI is het nieuwe olie,” luidt het mantra op conferenties en beleidsfora in Dubai, Riyad en Doha. Deze slogan weerspiegelt niet alleen een economisch perspectief, maar ook een geopolitieke ambitie: het Midden-Oosten wil niet langer afhankelijk zijn van de grillen van de olieprijzen en de energiemarkt, maar zelf de toekomst vormgeven met technologie.
Autonomie als nationaal doel
De VAE heeft zichzelf gepositioneerd als een voortrekker in deze verschuiving. Zo is Dubai uitgeroepen tot 'AI-autonome hoofdstad', waar slimme steden, zelfrijdende voertuigen en AI-gestuurde dienstverlening geen toekomstbeeld meer zijn, maar dagelijkse realiteit. Saoedi-Arabië, via zijn megaproject NEOM, ambieert een volledig autonome regio te creëren waar AI beslissingen stuurt over infrastructuur, gezondheidszorg en bestuur.
De inzet op autonomie gaat verder dan commerciële toepassingen. AI wordt ook ingezet in defensie, grensbewaking en energiemanagement. De achterliggende motivatie is duidelijk: wie AI beheerst, behoudt controle — economisch én politiek.
Gigantische investeringen in infrastructuur en talent
Om deze transformatie mogelijk te maken, investeren de Golfstaten miljarden in datacenters, onderwijs en internationale partnerschappen. Saoedi-Arabië bouwt aan het zogeheten “Silicon Valley van het Midden-Oosten” in Riyad. De VAE heeft een minister voor AI benoemd en universiteiten opgericht die zich uitsluitend richten op kunstmatige intelligentie.
Daarnaast worden bedrijven wereldwijd aangetrokken met belastingvoordelen, subsidies en een hightech infrastructuur. Voor grote AI-spelers uit de VS, China en Europa is de regio plots niet alleen interessant als afzetmarkt, maar ook als innovatiehub.
Geopolitiek schaakspel rond AI
De inzet op AI is geen louter economische keuze, maar ook een geopolitiek spel. In een wereld waarin toegang tot data en rekenkracht bepalend wordt voor invloed, willen de Golfstaten een eigen rol opeisen. Door te investeren in soevereine AI-systemen en minder afhankelijk te worden van westerse of Chinese technologieën, trachten ze hun strategische autonomie te versterken.
Deze aanpak kent risico’s, zoals het potentieel voor sociale controle, ethische vraagstukken en afhankelijkheid van algoritmen. Toch lijken de leiders van de regio vastberaden om AI niet alleen te omarmen, maar ook te sturen — in eigen voordeel.
Van grondstoffen naar grenzeloze ambities
Met de omschakeling van olie naar algoritmes zetten de Golfstaten een nieuw tijdperk in gang. Kunstmatige intelligentie wordt gezien als dé sleutel tot een duurzame en technologisch geavanceerde toekomst. Waar olie ooit de regio transformeerde tot een economische reus, moet AI haar de status van wereldleider in innovatie opleveren.
Of deze ambitie volledig zal worden waargemaakt, valt nog te bezien. Maar één ding is zeker: het Midden-Oosten heeft de horizon verlegd — van zwarte goud naar digitale intelligentie.
|
The Gulf bets big on AI as it seeks the 'new oil'The UAE and Saudi Arabia are partnering with the US to position themselves as AI hubs. |
