De wereldeconomie op scherp: Tarieven, AI-bubbel en oplopende schulden

Drievoudige dreiging onder het vergrootglas

De wereldeconomie staat momenteel op een kruispunt. Enerzijds tonen consumenten en bedrijven veerkracht, maar anderzijds stapelen zich drie grote risico’s op: agressieve importtarieven, een mogelijk oververhitte bul in AI-aandelen en een explosie van schuld. Deze combinatie voedt onzekerheid te midden van de lopende IMF- en Wereldbankbijeenkomsten in Washington.

Tarieven: Het oude handelswapen maakt opnieuw opgang

De Verenigde Staten hebben opnieuw dreigingen geuit om extra heffingen op Chinese goederen in te voeren, tot wel 100%, als antwoord op China’s exportbeperkingen op zeldzame aardmetalen. Deze escalatie wekt vrezen voor een heropleving van de handelsconflicten tussen de wereldmachten. Tijdens de bijeenkomsten van het IMF en de Wereldbank geldt dit als een schaduw over het diplomatieke oordeel. 

Global Economy Faces Triple Threat of Tariffs, AI Bubble, and Ballooning Debt

Hoewel de wereldhandel tot nu toe opgestuwd werd door “front-loading” (goederen vooraf verplaatsen om latere tarieven te vermijden) en regionale handelsallianties, voorspelt de Wereldhandelsorganisatie (WTO) dat het groeitempo van goederenverkeer in 2026 zal vertragen tot slechts 0,5%.

AI-bubbel: technologiehype of reële bedreiging?

Onder de oppervlakte van het optimisme borrelt scepsis: beleggersprijzen in technologie- en AI-bedrijven zijn de laatste tijd fiks omhoog geschoten. De Bank of England waarschuwt dat waarderingen overdrijvend lijken en vatbaar zijn voor plotse correcties. Ook het IMF waarschuwt dat de huidige hausse in AI-investeringen overeenkomsten vertoont met de technologiebubbel van 25 jaar geleden.

Een ander zorgwekkend signaal: sommige analyses beweren dat 95 % van de investeringen in generatieve AI geen winst opleveren — wat impliceert dat de groei grotendeels gebaseerd is op verwachtingen, niet op resultaten.

Bank of England warns of growing risk that AI bubble could burst Possibility of ‘sharp market correction has increased’, says Bank’s financial policy committee

Schuldenberg: stille ondermijner van stabiliteit

Tegelijkertijd rijst de zorg dat landen zich steeds verder indekken in schulden die groei onder druk zetten. Volgens het IMF zou de huidige economische sterkte vooral schijn kunnen zijn; de kwetsbaarheden liggen diep.

Met name ontwikkelingslanden en opkomende markten worden extra gevoelig voor rentestijgingen en afnemend vertrouwen. Wanneer rentetarieven stijgen in reactie op inflatie of monetaire verstrakkingen, kan de kostenlast van schuld enorme druk leggen op begrotingen.

Schijn van veerkracht: maskers beginnen te barsten

Op het eerste gezicht heeft de wereldeconomie verrassend standgehouden. In de Verenigde Staten blijft de consumptie redelijk robuust en bedrijven slikken hogere kosten om verliezen te vermijden. Toch wijzen economen op groeiende scheuren: het vertrouwen van huishoudens en bedrijven wankelt, en in Europa staan landen als Duitsland op de rand van recessie.

De scheiding tussen beurskoersen en reële fundamenten begint steeds duidelijker te worden: terwijl technologieaandelen floreren, blijven productiviteit, investeringen en inkomensgroei achter.

Beleidsdilemma’s en aanbevelingen voor landen

In haar toespraak riep IMF-directeur Kristalina Georgieva beleidsmakers op waakzaam te zijn, structurele hervormingen door te voeren en hun buffers te versterken. Tot de suggesties behoren het verminderen van bureaucratie, het versterken van concurrentiekracht en een betere afstemming van begrotings- en schuldenbeleid.

Voor landen betekent dit: voorzichtig balanceren tussen stimulering van groei en beheersing van risico’s. In een wereld vol dubbele dreigingen is fragiel bestuur het verschil tussen doorzetten of verdrinken.