Een nieuwe arbeidsrealiteit: Groei zonder banen en wat dat betekent.

De Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs, bekend om haar invloed op de wereldwijde financiële markten, luidt de alarmbel over een diepe ontwikkeling op de arbeidsmarkt: economische groei zonder evenredige werkgelegenheid. Dit schrijft zij in een rapport waarin de term “jobless growth” centraal staat; een situatie waarin de productiviteit stijgt, mede dankzij kunstmatige intelligentie (AI), maar het aantal banen niet of nauwelijks toeneemt. 

Waarom is dit zo betekenisvol?

Ten eerste omdat het afwijkt van het klassieke model: groei leidde traditioneel tot meer werkgelegenheid. Nu wijst Goldman Sachs erop dat de technologische vooruitgang — met name AI-toepassingen — zó snel gaat dat zij menselijke arbeid deels vervangt in plaats van aanvult. Ten tweede omdat de bank specifiek waarschuwt voor de gevolgen voor jonge mensen, oftewel Generation Z, die hun entree op de arbeidsmarkt maken in een tijd waarin veel instapfuncties onder druk staan.

Hoe ziet dit er concreet uit?

• In een memo aan werknemers geeft Goldman Sachs aan dat zij tegen het einde van het jaar waarschijnlijk méér - niet minder - mensen in dienst heeft, maar dat de groei van het personeelsbestand “beperkt” zal zijn en dat er in sommige functies zelfs sprake kan zijn van personeels­vermindering. 
• Het strategisch programma “OneGS 3.0” – dat geheel in het teken staat van AI-integratie in klant­processen, onboarding, kredietverlening en rapportage – staat symbool voor deze transformatie. 
• In het rapport over de arbeidsmarkt merkt Goldman Sachs op dat buiten de gezondheids­zorg veel sectoren inmiddels negatieve aanwas van nieuwe banen laten zien, terwijl de output (het bruto binnenlands product) blijft stijgen. 

Wat betekent dit voor jonge werkenden?

Voor generatie Z – de jongste portfolio van werkzoekenden – betekent dit een pittige uitdaging. Zij treden toe in een situatie waarin er volop groei is, maar weinig banen worden bijgeschreven. Sommige analyses spreken zelfs van een «lastige instapperiode». Daarnaast kunnen functies die traditioneel door junior medewerkers werden vervuld versneld geautomatiseerd worden, waardoor de klassieke carrière-ladder onder druk komt te staan.

Waarom gebeurt dit nu?

De combinatie van hoge productiviteits­toenames door automatisering/AI en een relatieve stagnatie in de groei van het arbeidsaanbod (door bevolkings­groei, migratie, etc.) vormt de kern van het probleem. Goldman Sachs beschrijft dit als «de opleving van output zonder arbeidsgroei». Verder is de strategie van bedrijven — zoals die van Goldman zelf — om met AI de interne processen te stroomlijnen en zo kosten te besparen, een directe schakel in dit proces.

Wat kunnen beleidsmakers en bedrijven doen?

• Beleidsmakers zullen zich moeten instellen op een arbeidsmarkt waarin stijgende werkloosheid of stabiel werk kunnen samengaan met economische expansie — iets dat vragen oproept over sociale zekerheid, opleiding en her­scholing.
• Bedrijven zouden veel meer moeten inzetten op het omscholen van personeel, het creëren van nieuwe rollen waar menselijke vaardigheden (zoals creativiteit, empathie, strategisch denken) cruciaal blijven, en openstaan voor nieuwe werk­modellen in plaats van louter automatisering.
• Voor jonge werkzoekenden ligt de nadruk steeds sterker op het ontwikkelen van vaardigheden die moeilijk door machines overgenomen kunnen worden, én het flexibel kunnen reageren op snelle veranderingen in de arbeidsmarkt.

Goldman Sachs waarschuwt voor een structurele verandering: economische groei, ja — maar de benutting daarvan via werkgelegenheid is niet langer vanzelfsprekend. Dit tijdperk van ‘groei zonder banen’ kan generaties – en met name jonge starters – hard raken. Het dwingt zowel organisaties als individuen om anders te denken over werk, loopbaan en technologie.

Big banks like JPMorgan Chase and Goldman Sachs are already using AI to hire fewer people Even during a blockbuster year for Wall Street as trading and investment banking spins off billions of dollars in revenue, the banks are hiring fewer people. ONTDEK MEER