China bevriest AI-tools tijdens Gaokao om examenfraude tegen te gaan

In China is de jaarlijkse Gaokao — het nationale toelatingsexamen voor universiteiten — opnieuw een nationale gebeurtenis van formaat. Met meer dan 13 miljoen scholieren die deelnemen, ligt de druk torenhoog. Dit jaar wordt het examen niet alleen gadegeslagen door ouders, leraren en universiteiten, maar ook door techbedrijven en beleidsmakers. De reden? De opkomst van generatieve AI als hulpmiddel bij spieken heeft geleid tot ongeziene veiligheidsmaatregelen.

AI op pauze: techsector treedt op

Verschillende grote Chinese techbedrijven hebben besloten hun AI-tools tijdelijk te deactiveren of te beperken tijdens de examendagen. Onder meer populaire taalmodellen en tekstgeneratoren werden preventief stilgelegd uit vrees dat ze zouden worden ingezet om studenten te helpen frauderen. Deze vrijwillige bevriezing is een reactie op toenemende zorgen bij autoriteiten over de rol van AI in het ondermijnen van de examengelijkheid.

Chinese media berichten dat platforms met AI-functies die tekst kunnen analyseren, samenvatten of vragen beantwoorden, tijdelijk niet beschikbaar zijn of actief worden gemonitord. “We willen voorkomen dat slimme technologie domme keuzes faciliteert,” aldus een woordvoerder van een groot techbedrijf.

Hulp voor studenten, met oog voor eerlijkheid

De Chinese overheid heeft tegelijkertijd een reeks maatregelen getroffen om leerlingen te ondersteunen. Scholen kregen extra middelen, psychologische bijstand werd opgeschaald, en het openbaar vervoer draaide op volle toeren om studenten tijdig op hun bestemming te krijgen. In sommige regio’s werd het verkeer zelfs stilgelegd rond examenlocaties om een stille en stressvrije omgeving te garanderen.

Ook digitaal werd ingegrepen: naast de AI-blokkades werd de internettoegang rond examencentra beperkt. Universiteiten waarschuwden voor zware sancties bij fraude, met levenslange uitsluiting van toelatingsprocedures als mogelijke straf.

Onderwijsmodel kraakt onder druk

Toch reiken de zorgen verder dan examendagen alleen. Onderwijsexperts waarschuwen dat het huidige systeem fundamentele gebreken vertoont. Professor Xiong Bingqi, vicevoorzitter van het Chinese Instituut voor Onderzoek naar Onderwijs, pleit voor een “structurele en innovatieve hervorming” van het hoger onderwijs. Volgens hem is de overdreven nadruk op één enkel examenmoment – de Gaokao – onhoudbaar in een tijdperk waarin vaardigheden en creatief denken steeds belangrijker worden.

“Het systeem beloont memorisatie en conformiteit, terwijl de maatschappij nood heeft aan probleemoplossend vermogen, samenwerking en digitale geletterdheid,” stelt Xiong. Hij roept op tot bredere evaluatiecriteria, waaronder praktische projecten, digitale competenties en sociale vaardigheden.

Van controle naar vernieuwing?

China balanceert momenteel op een koord tussen controle en innovatie. De inzet van AI om examenfraude te voorkomen is symptomatisch voor de bredere worsteling met technologie: enerzijds wordt AI gezien als bedreiging voor eerlijkheid, anderzijds als potentieel hulpmiddel voor gepersonaliseerd leren.

Of de huidige maatregelen tijdelijk blijven of het begin vormen van een structurele herziening van het Chinese onderwijssysteem, valt nog af te wachten. Eén ding is zeker: de toekomst van leren in China staat onder druk – van zowel technologie als traditie.