Een stem die terugkeert
In een rechtbank klonk onlangs de stem van iemand die allang niet meer leefde. Niet door een opname uit het verleden, maar door een digitale reconstructie die sprak alsof de persoon nog aanwezig was. Het maakte diepe indruk en liet zien dat technologie de grens tussen leven en dood begint te vervagen.
Patricia J. Williams: “When AI Speaks for the Dead”Patricia J. Williams on the shape-shifting nature of generative AI and its troubling commodification of the dead—in the courtroom and beyond |
Rouwbots als digitale nabestaanden
Steeds vaker worden foto’s, video’s en stemopnames gebruikt om interactieve avatars te bouwen. Met deze “rouwbots” kunnen nabestaanden gesprekken voeren alsof hun dierbare nooit is weggegaan.
Voor sommigen is dit een bron van troost, voor anderen voelt het als een gevaarlijke illusie die het rouwproces kan verstoren.
Inside rise of AI 'griefbots' bringing loved ones & stars back from dead“GRIEFBOTS” which allow relatives to talk to their loved ones from beyond the grave are becoming big business.But there are fears these death avat |
Een groeiende industrie
De markt voor dit soort digitale rouwtechnologie groeit razendsnel. Waar het ooit begon met eenvoudige chatbots, bestaan er nu hyperrealistische avatars die lijken, klinken en reageren als de overledene. Achter deze opmars gaat een miljardenindustrie schuil, waarin verdriet wordt omgezet in technologie en winst.
Katarzyna Nowaczyk-Basińska, researcher: ‘It will be normal for many people to want to chat with their deceased loved ones’The professor at the University of Cambridge studies how the consequences of digital immortality will affect us. Technology already makes it possible to create avatars of our ancestors to converse with them, as if they were still alive |
Troost of verlamming
Hoewel zulke bots steun kunnen bieden, waarschuwen therapeuten dat ze rouw ook kunnen bevriezen. In plaats van een proces van loslaten en verdergaan, ontstaat het risico dat nabestaanden blijven hangen in een digitale schijnwereld waar afscheid nooit echt wordt genomen.
Grief Should Neither be Eradicated nor Fixed · Dataetisk Tænkehandletank‘The digital afterlife industry’, ‘grief tech’, ‘death bots’. The phenomenon has many names. It is... |
De ethische vragen
Mag iemand zomaar digitaal worden nagemaakt zonder dat daar ooit toestemming voor is gegeven? Wie bepaalt wat er gebeurt met de stem, het gezicht of de woorden van een overledene? Wetgeving loopt achter, waardoor het een grijs gebied blijft waarin ethiek en commercie botsen.
Fiction: AI Can Even Turn Ghosts Into GlitchesNot all of Francis’s stories end with disappointment. Just enough of them to make you wonder where all this modern urban life is heading. |
Een toekomst waarin afscheid anders voelt
Onderzoekers voorspellen dat het in de nabije toekomst normaal zal zijn om met overledenen te blijven communiceren. Waar mensen vroeger naar een graf of foto gingen, wordt het straks misschien vanzelfsprekend om een digitaal gesprek te voeren met een verloren dierbare.
Humans can become immortal as 'the meaning of death will change' expert claimsUniversity of Cambridge boffin Katarzyna Nowaczyk-Basińska, 36, has been studying what death will look like in the future and believes we can become immortal through digital re-animation |
![]() |
How AI-powered ‘deadbots’ are bringing loved ones back to life – at a costA growing number of companies are using artificial intelligence, or AI, to create interactive avatars of deceased loved ones. |
De balans zoeken
Voor nabestaanden kan dit nieuwe landschap zowel steun als verwarring brengen. Het verlangen naar nabijheid blijft, maar de vraag is of een virtuele stem ooit echt kan vervangen wat verloren is. Rouw is een reis, en technologie verandert de route, maar niet altijd de bestemming.
![]() |
'We'll speak to our dead via an AI app – and nobody will visit a cemetery'A University of Cambridge professor predicts that, in a few years' time, we'll stop going to cemeteries and simply speak to our dead on AI-generated apps - although she's worried what this might mean for humankind |