Kazakhstan betreedt een nieuw tijdperk in staatsbedrijfbestuur. Bij de recente lancering tijdens het technologieforum Digital Bridge 2025 in Astana werd een kunstmatige intelligentie-systeem voorgesteld als onafhankelijk lid van de raad van bestuur van het sovereign wealth-fonds Samruk-Kazyna — mét vol stemrecht.
Een stap richting samensmelting van mens en machine
Het AI-systeem, genoemd SKAI (Samruk-Kazyna Artificial Intelligence), krijgt de taak om een breed spectrum aan documenten — interne en externe richtlijnen, bestuursbesluiten sinds 2008 en andere archiefstukken — te analyseren en te synthetiseren om het besluitvormingsproces te ondersteunen.
Kazakhstan appoints AI board member to sovereign wealth fund, awards voting rightsKazakhstan’s sovereign wealth fund, Samruk-Kazyna, on October 2 unveiled an artificial intelligence-based member of its board of directors, ... |
Volgens Nurlan Zhakupov, voorzitter van de directie van Samruk-Kazyna, markeert deze stap een “quantum leap”: technologie en mensen beginnen samen te beslissen, en digitalisering wordt een fundamenteel onderdeel van de bestuursfilosofie.
Beveiliging en soevereiniteit in de kern
Om zorgen over datalekken en buitenlandse beïnvloeding weg te nemen, opereert SKAI in een gesloten systeem op de Al Farabium-supercomputer, beheerd door Kazakhtelecom (een dochteronderneming van het fonds). Alle verwerking gebeurt binnen de landsgrenzen — geen data verlaat het land. SKAI draait op Alem, een taalmodel dat getraind is in het Kazachs.
|
First in Central Asia: Samruk-Kazyna introduces AI-based Digital Board Member with voting rightsThe Samruk-Kazyna Sovereign Wealth Fund has presented to the Head of State Kassym-Jomart Tokayev the SKAI Neural Network (Samruk-Kazyna Artificial Intelligence), a digital independent member of the Board of Directors, Kazinform News Agency reports. |
Experiment of nieuw normaal?
SKAI zal deelnemen aan de eerstvolgende vergadering van de raad van bestuur, volgens een testprotocol. Het fonds omschrijft de introductie van SKAI als onderdeel van een bredere strategie voor digitalisering en herziening van het management.
Met deze zet wil Kazakhstan zijn positie als technologisch padbreker in Centraal-Azië versterken. President Kassym-Jomart Tokayev heeft aangekondigd dat het land binnen drie jaar een volledig digitale staat wil worden. Hij sprak ook over de opkomst van een “Digital Code” — een wetskader voor digitale governance over onderwijs, economie, gezondheidszorg en overheidsdiensten.
Tokayev benadrukte tevens dat technologische vooruitgang op verantwoorde en inclusieve wijze moet gebeuren, waarbij AI een factor wordt voor maatschappelijke vooruitgang.
Risico’s, kritiek en vragen
Critici zullen ongetwijfeld wijzen op mogelijke uitdagingen: wie controleert het AI-systeem, waar liggen de grenzen van invloed, en hoe wordt aansprakelijkheid geregeld bij verkeerde aanbevelingen? Het besluit om een AI-lid stemrecht te geven is ongekend en roept fundamentele vragen op over transparantie en menselijke zeggenschap.
Toch wordt deze stap door velen gezien als symbool voor de toekomst van bestuur: niet langer louter een taak van mensen, maar een hybride samenwerking tussen mens en machine.
