OpenAI-ceo Sam Altman heeft onlangs een prikkelende opmerking gemaakt: mogelijk zijn veel van de banen die door kunstmatige intelligentie (AI) dreigen te verdwijnen geen “echt werk” geweest. Hij vergelijkt het werk van vandaag met het werk van een boer een halve eeuw geleden, en nodigt uit tot reflectie over wat werk in dit tijdperk nog betekent.
Wanneer is werk “echt”?
Altman haalt een gedachte-experiment aan: stel dat je een boer van vijftig jaar geleden zou vertellen dat er miljarden kenniswerkers zullen zijn — hij zou dat waarschijnlijk ongeloofwaardig vinden.Hij suggereert dat de boer misschien naar onze huidige beroepen zou kijken en denken: “Dat is geen echt werk, dat is meer een spel of tijdverdrijf.” Volgens Altman is werk waarbij mensen direct iets wezenlijks produceren — zoals voedsel door te boeren — intrinsiek “echter” dan sommige moderne kennisberoepen.
Sam Altman Says If Jobs Gets Wiped Out, Maybe They Weren't Even "Real Work" to Start WithWorried that AI will destroy work? Well, Sam Altman asks if you've considered what a farmer from half a century ago thinks of your job, first. |
Verlies van banen als test van betekenis
De kern van Altmans redenering: als AI massaal banen vervangt, zou dat geen ramp hoeven zijn — misschien waren die banen nooit zo betekenisvol als men dacht. Hij merkt op dat moderne werkzaamheden in de ogen van toekomstige generaties of van een boer uit het verleden misschien als minder “echt” zullen overkomen.Tegelijkertijd erkent hij dat dit perspectief niet geruststelt: “Dat maakt me wat minder bezorgd, maar op andere manieren juist meer,” aldus Altman. Hij blijft erin geloven dat menselijke drijfveren ons zullen blijven leiden naar nieuwe, zinvolle bezigheden.
Menselijke drijfveren als reddingsboei
Altman vertrouwt erop dat mensen, ondanks technologische automatisering, een behoefte zullen behouden om iets te doen — niet enkel voor inkomen, maar uit innerlijke motivatie. “Ik ben zeer bereid om te wedden op de menselijke drijfveer,” zei hij, en hij verwacht dat mensen manieren zullen vinden om waardevol bezig te zijn, ook in een wereld waarin taken geautomatiseerd zijn.
Kritiek, onzekerheid en maatschappelijke implicaties
Hoewel Altman zijn inzichten krachtig formuleert, stuiten ze op kritiek. Sommige deskundigen waarschuwen dat zijn redenering te abstract is, dat het veronderstelt dat er vanzelf alternatieven voor alle banen zullen ontstaan.Bovendien roept dit debat fundamentele vragen op: wat betekent waardecreatie? Hoe herverdeelt men welvaart als werk verandert? Wie beslist welke taken “echt” zijn en welke niet? En hoe vangt men de sociale en psychologische effecten op van werkloosheid of identiteitsverlies?
Naar een toekomst van werk én betekenis
Altman’s stelling nodigt uit tot herijking: we moeten niet alleen nadenken over welke banen verdwijnen, maar ook over wat we werkelijk willen doen en waarom.In het AI-tijdperk zou de definitie van “werk” kunnen verschuiven — van productief lichaam- of kenniswerk naar creatie, zingeving, innovatie of zorg. De uitdaging is om in die verschuiving niet de mens zelf te verliezen.
