Waarom Frankenstein vandaag het tech-icoon is van AI-kritiek

Guillermo del Toro, de Mexicaans-Amerikaanse regisseur bekend van onder meer Pan’s Labyrinth en The Shape of Water, heeft zich in een recent interview uiterst scherp uitgelaten over het gebruik van generatieve kunstmatige intelligentie (AI) in films. Hij verklaarde dat hij liever zou sterven dan AI in zijn werk toe te passen. In een context waarin AI steeds sterker zijn intrede doet in creatieve industrieën — van visuele effecten tot scripts en muziek — is dit geen demi-statement, maar een krachtige afwijzing.

Het monster als spiegel van technologische arrogantie

Tegelijkertijd maakt del Toro van zijn nieuwe film Frankenstein (2025) een interessante verbinding tussen de klassieke mythe van de schepper en schepping en de moderne tech-wereld. Hij zegt dat het personage Victor Frankenstein expliciet is geïnspireerd door wat hij beschrijft als “tech bros” — ondernemers en innovators die zonder veel bedachtzaamheid iets creëren zonder oog voor de consequenties. In zijn woorden: “My concern is not artificial intelligence, but natural stupidity.” Dus het monster wordt een metafoor: geen louter fantasie-wezen, maar een reflectie op blind vertrouwen in technologie.

Handwerk, ambacht en menselijke imperfectie in filmkunst

Del Toro benadrukt dat Frankenstein “full-scale, handmade for humans by humans” is. Daarmee kiest hij resoluut voor fysieke scenografie, praktische effecten en menselijke creatie boven digitale vervanging of automatisering. Hij ziet de waarde niet in hoeveel iets kost of hoe weinig inspanning het vereist, maar in de risico’s die je neemt, in de menselijke kwetsbaarheid die naar voren komt. Voor hem staat de filmkunst op het kruispunt van techniek en ziel — en in zijn visie mag techniek nooit de ziel overschaduwen.

Waarom “ik zou liever sterven” een statement is

Met de zin “Ai, particularly generative Ai — I am not interested, nor will I ever be interested … I’m 61, and I hope to be able to remain uninterested … until I croak.” kiest del Toro voor provocatie. Business Insider+1Op het eerste gezicht een flamboyante uitspraak, maar inhoudelijk geeft hij hiermee een heldere grens aan: een persoonlijke grens, maar ook een symbolische. In een filmwereld waarin AI-tools snel gemeengoed worden — van VFX-algoritmes tot automatisch gegenereerde scenario’s — stelt hij het behoud van menselijk zijn centraal.

Guillermo del Toro says he would "rather die" than use AI in his movies Del Toro swears he will never use generative AI in his movies, comparing the technology's use to Victor Frankenstein's madness.

De koppeling tussen een 19e-eeuws gothic verhaal en 21e-eeuwse AI-debate

Het originele gothic-verhaal van Mary Shelley uit 1818 over een wetenschapper die een wezen tot leven brengt, heeft altijd al getrild op de grens van wetenschap, moraal en creatie. Del Toro brengt deze temas terug naar het hedendaagse debat over AI: wie creëert wat? Wie controleert? Wat zijn de gevolgen? In dat licht is zijn film niet enkel een hervertelling van een oude mythe, maar een reflectie op onze tijd — waarin technologie en menselijkheid elkaar herhaaldelijk kruisen.

De rol van menselijke ‘domheid’ versus kunstmatige intelligentie

Het opvallende statement “natural stupidity” (natuurlijke domheid) in plaats van “artificial intelligence” wijst op een belangrijk punt: del Toro maakt zich méér zorgen over menselijke fouten, arrogantie en ondoordachte innovatie dan over kunstmatige systemen zelf. Voor hem is de dreiging niet dat AI slimmer wordt dan wij, maar dat wij blijven bouwen zonder compassie, zonder ethiek, zonder begrip van wat kunst betekent.

Wat deze houding betekent voor de filmindustrie

In een industrie waar elk budget en elke productie gezocht wordt naar efficiëntie, digitalisering en schaalbaarheid, kiest één belangrijke filmmaker expliciet voor de menselijke maat. Dit roept vragen op:

• Hoe ver kan automatisering in films gaan voordat de ‘ziel’ verloren gaat?
• Wat betekent dit voor jonge makers die AI-tools gebruiken om sneller te produceren?
• Kan ambacht opnieuw een onderscheidend kenmerk worden in een tijd van op-vraag streaming en algoritme-gestuurde inhoud?Del Toro’s stelling suggereert dat juist die menselijke imperfectie, die risico’s en dat falen, de kern is van wat kunst voor hem inhoudt.

Een blik op de aankomende film en zijn ethos

Frankenstein verscheen in beperkte bioscopen op 17 oktober 2025 en gaat op 7 november wereldwijd in première op Netflix. Del Toro positioneert de film niet als een horrorfilm, maar als een “incredibly emotional story” die gebruikmaakt van gotische fantasie, praktische effecten en een diep verlangen naar betekenis. Met hoofdrollen voor onder andere Oscar Isaac en Jacob Elordi. In dat licht is de film zelf een manifest: een zet tegen versnelling en standaardisatie in filmproductie.

Kritieken, kansen en aandachtspunten

Natuurlijk roept del Toro’s positie vragen op. In hoeverre is het haalbaar of wenselijk voor alle filmmakers? Is AI per definitie een vijand van kunst of kan het juist nieuwe creatiemogelijkheden openen? Sommigen wijzen op de mogelijkheden van AI om diversiteit te bevorderen, kleine makers te ondersteunen of experiment te faciliteren.Tegelijkertijd is het belang van ethiek, auteurschap en menselijke input in creatieve processen nooit groter geweest. Del Toro plaatst met zijn uitspraken juist deze discussie centraal — met name binnen jouw interessegebied (AI-in creatieve industrieën). Het is een moment om stil te staan bij welke rol AI dient te spelen: hulpmiddel? partner? vijand?

De bredere betekenis voor creativiteit in het AI-tijdperk

Voor jou, die vaak schrijft over AI, creatieve industrieën en hun knooppunten, biedt deze casus een rijke metafoor. Del Toro laat zien dat zelfs binnen een wereld van steeds snellere technologische transitie, creativiteit geen bijproduct is van algoritmes, maar van menselijke tegenstellingen, twijfel, ambacht en durf. Zijn film is een oproep om bewust te blijven — niet passief te worden door tools, maar actief de regie te houden.In jouw Nederlands-talige blogcontext kun je dit vertalen naar hoe ook B2B-marketing, lead-generatie en service-innovatie niet louter over automatisering hoeven te gaan, maar over de menselijke kern daarachter.