Wat iedereen moet weten over AI: 5 Feiten zonder hype

Van slimme chatbots tot medische diagnoses: AI duikt op in steeds meer sectoren. Toch blijft er veel onduidelijkheid bestaan over wat AI nu precies is, wat het wel en niet kan, en welke rol het in onze toekomst zal spelen. 

1. AI is geen magie – het is statistiek op steroïden

AI lijkt soms bijna bovennatuurlijk, vooral wanneer het levensechte beelden genereert of complexe vragen beantwoordt. Maar in de kern is AI niets anders dan extreem geavanceerde statistiek. AI-modellen zoals ChatGPT voorspellen welk woord waarschijnlijk het volgende is in een zin, gebaseerd op enorme hoeveelheden tekstdata. Dat lijkt slim, maar er zit geen “begrip” achter zoals bij een mens.

2. AI is gevoelig voor foute informatie

Wie AI gebruikt, moet kritisch blijven. AI-systemen kunnen overtuigend klinkende onwaarheden genereren – ook wel “hallucinaties” genoemd. Omdat ze getraind zijn op publieke informatie, nemen ze ook fouten en vooroordelen over uit die bronnen. Een AI die medische diagnoses stelt, kan dus net zo goed fout zitten als een onbetrouwbare website.

3. AI is al volop in gebruik – en dat brengt risico’s met zich mee

AI wordt al ingezet door bedrijven, overheden en mediaorganisaties. Maar vaak gebeurt dat zonder veel transparantie of controle. Denk aan AI die sollicitaties beoordeelt, fraude detecteert of klantendiensten automatiseert. De gevaren? Discriminatie, verlies van menselijke controle en gebrekkige verantwoording als het misgaat.

4. AI lijkt slim, maar het begrijpt de wereld niet

AI kan indrukwekkende prestaties leveren, zoals het schrijven van essays of het maken van kunstwerken. Maar dat betekent niet dat het “weet” wat het doet. Een AI weet bijvoorbeeld niet wat een kat is — het herkent enkel patronen die vaak samenhangen met het woord “kat”. Dit verschil is cruciaal om te begrijpen waarom AI nooit volledig menselijk zal denken.

5. Mensen hebben altijd de regie – of zouden die moeten hebben

AI is slechts een gereedschap. Hoe het wordt gebruikt, hangt volledig af van menselijke keuzes. Willen we AI inzetten voor efficiëntie of voor rechtvaardigheid? Voor winst of voor welzijn? De technologie is neutraal – de impact wordt bepaald door wie de knoppen indrukt.

Tot slot: Laat je niet overdonderen door AI – begrijp het

Kunstmatige intelligentie verandert de wereld razendsnel. Maar dat betekent niet dat we als samenleving blind moeten meegaan in de hype. Door beter te begrijpen wat AI is (en vooral wat het níét is), kunnen we kritischer, creatiever en verantwoordelijker omgaan met deze revolutionaire technologie.